Të gjithë subjektet të cilët ushtrojnë veprimtari ekonomike/tregtare në Republikën e Shqipërisë dhe mbartin detyrimin për regjistrim, sipas ligjit, duhet të regjistrohen në regjistrin tregtar.
Legjislacioni përcakton detyrimin e regjistrimit për subjektet e mëposhtme:
• personat fizikë, të cilët ushtrojnë veprimtari ekonomike apo profesion të pavarur;
• shoqëritë e thjeshta;
• shoqëritë tregtare;
1. shoqëri kolektive
2. shoqëri komandite
3. shoqëri me përgjegjësi të kufizuar
4. shoqëri aksionare
• degët e shoqërive të huaja;
• zyrat e përfaqësimit të shoqërive shqiptare dhe të huaja;
• shoqëritë dhe unionet e kursim-kreditit;
• shoqëritë e bashkëpunimit të ndërsjellët;
• shoqëritë e bashkëpunimit bujqësor.
Shehu & Partners merr përsipër, përpilimin e akteve (Statut, Akt Themelimi, Vendim Ortaku, Prokurë etj), kryerjen e Aplikimit pranë Qendrës Kombëtare të Biznesit dhe regjistrimin përfundimtar të subjektit tregtar.
Çdo subjekt tregtar i ri, 15 ditë nga momenti i regjistrimit pranë̈ QKB, pasi pajiset me NUIS- ka detyrimin ligjor të regjistrimit të aktivitetit të tij si biznes pranë Bashkisë përkatëse, Drejtorisë përkatëse të Taksave dhe Tarifave Vendore.
Subjektet e regjistruara sipas Ligjit Nr. 9723, datë 3.5.2007 “Për Qendrën Kombëtare të Regjistrimit”, pajisen me numër unik identifikimi (NUIS) të gjeneruar elektronikisht. Regjistrimi në regjistrin tregtar përbën, gjithashtu, regjistrim të njëkohshëm të tyre pranë administratës tatimore, qendrore dhe vendore, në skemën e sigurimeve shoqërore e shëndetësore dhe pranë inspektoratit të punës.
Menjëherë pas regjistrimit fillestar në QKB:
a. Hapet dhe regjistrohet llogaria në faqen elektronike të Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve;
b. Regjistrohet administratori në seksionin e listë-pagesave të llogarisë personale elektronike tek faqja elektronike e DPT;
c. Pajisja me bllokun e faturave tatimore me TVSH, dëftesat tatimore dhe faturat e shoqërimit të mallit;
d. Brenda 15 ditëve nga data e regjistrimit duhet të pajiseni me kasën fiskale, pranë̈ shoqërive të autorizuara.
Procedurat e mësipërme kryhen nga Ekonomistë/Studio kontabiliteti dhe ketë shërbim Shehu & Partners e realizon në bashkëpunim me to.
Subjektet tregtare në çdo kohë të ushtrimit të aktivitetit të tyre tregtar mund të ndryshojnë adresën e selisë së tyre apo mund të shtojnë vende të tjera të ushtrimit të aktivitetit në përputhje me interesat dhe objektivat e shoqërisë. Në ketë rast është e nevojshme që subjekti tregtar të pasqyrojë këto ndryshime në QKB. Vendimi i organeve drejtuese dhe aplikimi për ndryshimi/shtim adrese realizohet nga Shehu & Partners.
Në zbatim të dispozitave të ligjit nr. 9901/2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”, dhe statutit të shoqërive tregtare emërimi dhe ndryshimi i administratorit, është e drejtë dhe tagër ligjor i Ortakut/ Asamblesë së Ortakëve/Aksionarëve të subjektit tregtar. Ndryshimi/emërimi i administratorit të ri duhet të bëhet me Vendim të Ortakut/Ortakëve dhe duhet të regjistrohet në QKB.
Kuotat e kapitalit të një shoqërie me përgjegjësi të kufizuar dhe të drejtat që rrjedhin prej tyre mund të fitohen apo kalohen nëpërmjet: a)kontributit në kapitalin e shoqërisë; b) shitblerjes; c) trashëgimisë; ç) dhurimit etj., Në rastin e kalimit të kuotave me kontratë, kontrata duhet të bëhet me shkrim dhe duhet të regjistrohet në Qendrën Kombëtare të Biznesit.
Çdo subjekt që është regjistruar në Qendrën Kombëtare të Biznesit, duhet të regjistrojë çdo ndryshim, të të dhënave, objektit, organeve etj. Për Degët dhe Zyrat e Përfaqësimit të shoqërive të huaja, depozitohet statuti dhe akti i themelimit të shoqërisë̈ së huaj apo dokumenti ekuivalent i krijimit sipas legjislacionit të huaj, me tekstin e plotë që pasqyron ndryshimet e bëra.
Të gjitha subjektet tregtare duhet të regjistrojnë në mënyrë të detyrueshme dokumentacionin dhe informacionin si më poshtë:
a. Pasqyrat financiare vjetore, raportin e ecurisë së veprimtarisë dhe raportin e auditimit në rastet kur mbajtja e këtyre dokumenteve është e detyrueshme. Degët dhe zyrat e përfaqësimit të shoqërive të huaja, duhet të depozitojnë edhe bilancin vjetor të shoqërisë së huaj, të mbajtur sipas standardeve të kërkuara në shtetin e huaj;
b. Emërimi ose shkarkimi i një eksperti kontabël të autorizuar, kur emërimi i tij kërkohet shprehimisht nga ligji;
c. Emërimi i likuiduesve;
d. Përpilimi, aplikimi dhe regjistrimi i dokumenteve që vërtetojnë se kapitali ose pjesë të kapitalit të shoqërisë janë vënë si peng ose garanci;
e. Çdo regjistrim tjetër, të detyrueshëm sipas ligjit në fuqi.
Në rast të pushimit të përkohshëm të veprimtarisë tregtare çdo subjekt duhet të plotësojë, aplikojë dhe regjistrojë në QKB vendimet për Pezullimin e Aktivitetit.
Për personat fizikë, ç’regjistrimi në mënyrë vullnetare kryhet nëpërmjet aplikimit për ç’regjistrim. Ky aplikim mund të bëhet së bashku me njoftimin e pushimit të aktivitetit ekonomik ose në një moment të dytë.
Për personat juridikë, për degët dhe zyrat e përfaqësimit të shoqërive të huaja dhe shoqëritë e thjeshta, ç’regjistrimi në mënyrë vullnetare kryhet nëpërmjet aplikimit për ç’regjistrim dhe depozitimit të akteve përkatëse, që vërtetojnë kryerjen dhe mbylljen e procedurave të likuidimit, sipas legjislacionit në fuqi.
Pasi është̈ regjistruar fillimi i procedurave të likuidimit, përpara se të kryejë ç’regjistrimin e subjektit institucioni (Qendra Kombëtare e Biznesit) detyrohet të njoftojë organet tatimore dhe të presë brenda afatit ligjor, konfirmimin në lidhje me situatën tatimore të subjektit.
Fillimi i procedurave të likuidimit (likuidim në gjendjen e aftësisë paguese), kryhet në dy forma:
– Likuidim i zakonshëm, nis me prishjen e shoqërisë për pasoja të ndryshme dhe me emërimin e likuiduesit;
– Likuidim i thjeshtëzuar, Shoqëritë Tregtare, mund të likuidohen nëpërmjet një̈ procedure të përshpejtuar, nëse kjo vendoset nga të gjithë ortakët apo aksionarët dhe kur këta deklarojnë përpara gjykatës përkatëse se të gjitha detyrimet e shoqërisë ndaj kreditorëve janë shlyer e janë rregulluar të gjitha marrëdhëniet me punëmarrësit. Në rastin e likuidimit të thjeshtëzuar, duhet të paraqitet pranë Qendrës Kombëtare të Biznesit, vendimi i gjykatës për likuidimin e shoqërisë, nëpërmjet procedurës së thjeshtëzuar.
Dy ose më shumë shoqëri mund të bashkohen nëpërmjet:
1. Kalimit të të gjitha aktiveve e pasiveve të njërës ose më shumë prej shoqërive, që quhen shoqëritë e përthithura, të një shoqërie tjetër ekzistuese, e quajtur shoqëria përpthithëse, në këmbim të aksioneve apo kuotave të kësaj shoqërie. Ky proces quhet Bashkim me Përthithje.
2. Themelimit të një shoqërie të re, tek e cila kalohen të gjitha aktivet dhe pasivet e shoqërive ekzistuese, që bashkohen në këmbim të aksioneve apo kuotave të shoqërisë së re. Ky proces quhet Bashkim me Krijimin e një Shoqërie të Re.
Një shoqëri mund të ndahet me vendim të Asamblesë së Përgjithshme, duke transferuar të gjitha aktivet e pasivet e veta në favor të dy ose më shumë shoqërive ekzistuese apo të themeluara rishtazi. Shoqëria që ndahet vlerësohet e prishur.
Regjistrimi i ndarjes së shoqërisë pranë Qendrës Kombëtare të Biznesit ka si pasojë:
a) kalimin te shoqëritë pritëse të të gjitha aktiveve e pasiveve të shoqërisë që ndahet, në përputhje me raportin e ndarjes, të përcaktuar në marrëveshjen e ndarjes.
b) bërjen e aksionarëve/ortakëve të shoqërisë që ndahet aksionarë apo ortakë të një ose më shumë shoqërive pritëse, në përputhje me raportin e ndarjes, përcaktuar në marrëveshjen e ndarjes;
c) vlerësimin e shoqërisë që ndahet si e prishur dhe ç’regjistrimin e saj nga Qendra Kombëtare e Regjistrimit, pa kryerjen e likuidimit.
Një shoqëri tregtare mund të ndryshojë formën e vet ligjore, nëpërmjet shndërrimit, si më poshtë:
1. Shoqëria me Përgjegjësi të Kufizuar mund të shndërrohet në shoqëri aksionare dhe anasjelltas;
2. Nja shoqëri aksionare me ofertë private mund të shndërrohet në një shoqëri aksionare me ofertë publike dhe anasjelltas, nëse përmbushen kërkesat e ligjit për titujt.